भारतातील होळी सण हा वाईटावर चांगल्याचा विजय आणि होलिका या राक्षसाच्या नाशाचा उत्सव म्हणून साजरा केला जातो. हा सण दरवर्षी हिंदू महिन्यात फाल्गुन महिन्याच्या पौर्णिमेनंतरच्या दिवशी साजरा केला जातो.

हिंदू धर्मातील वसंत ऋतु आणि इतर कार्यक्रम लोक साजरे करतात, ह्या दिवशी रंगांची उधळण केली जाते.

देशभरात विविध ठिकाणी होळी हा सण साजरा करण्याची परंपरा व पद्धत वेगवेगळी आहे. तितकीच सुंदर आणि आकर्षक सुद्धा आहे.

या उत्सवाला होलिकादहन किंवा होळी, शिमगा, हुताशनी महोत्सव, कामदहन अशा वेगवेगळ्या नावांनी ओळखले जाते. तर कोकणातील शिमगा या नावाने ओळखले जाते.

होळी उत्सव भारताची ऐतिहासिक पार्श्वभूमी:

हा हिंदू सण असला तरी, गैर-हिंदूंमध्ये तो लोकप्रिय आहे.

लोक होळीच्या आदल्या रात्री एकत्र येतात आणि धार्मिक विधी करतात आणि नंतर त्यांच्या अंतर्गत वाईटाचा नाश करण्यासाठी प्रार्थना करतात. दुसऱ्या दिवशी सकाळी लोक आनंदोत्सवाची खरी परंपरा सुरू करतात आणि एकमेकांना रंगीत पावडर लावतात; ते कधीकधी अधिक मनोरंजनासाठी वॉटर गन आणि पाण्याने भरलेले फुगे वापरतात.

लोकांचे गट ड्रम आणि इतर वाद्यांसह, गाणे आणि नाचत रस्त्यावर कूच करतात. लोक एकमेकांना रंग देण्यासाठी आणि होळीचे स्वादिष्ट पदार्थ सामायिक करण्यासाठी त्यांच्या कुटुंबियांसह आणि मित्रांसह एकत्र जमतात.

हा कार्यक्रम पौर्णिमेच्या (पौर्णिमा) संध्याकाळपासून रात्रंदिवस चालतो.

होलिका दहन, जळणारी राक्षसी होलिका, ही कार्यक्रमाची पहिली संध्याकाळ आहे. या रात्री, लोक जमतात, आगीत धार्मिक विधी करतात आणि प्रार्थना करतात की त्यांच्यातील वाईट गोष्टींचा नाश व्हावा ज्या प्रकारे होलिकाचा अग्नीत मृत्यू झाला होता.

सामान्यतः, उत्तर भारतात होळीचा उत्सव, दिल्ली, आग्रा आणि जयपूरच्या सुवर्ण त्रिकोणामध्ये, भारताच्या दक्षिणेकडील भागापेक्षा अधिक स्पष्ट आहे, जो धर्म आणि मंदिराच्या विधींवर केंद्रित आहे. या शहरांच्या प्रत्येक कोनाड्यात होळीचा उत्सव पाहायला मिळतो.

दिल्लीत सणाच्या दिवशी सकाळी लोक मोठ्या आनंदोत्सवात सहभागी होतात; तरुण आणि म्हातारे, स्त्री-पुरुष, होळी है (होळी रे होळी) म्हणत गाणे आणि नाचताना एकमेकांवर रंगीत पावडर आणि पाणी मारतात.

आकर्षणाचा इतिहास

हिरण्यकश्यप या असुराची इच्छा होती की त्याच्या राज्यात प्रत्येकाने फक्त त्याचीच पूजा करावी. तथापि, त्याचा मुलगा प्रल्हाद नारायणाचा भक्त झाला. म्हणून हिरण्यकश्यपने आपली बहीण होलिकाला प्रल्हादला तिच्या मांडीवर घेऊन जळत्या अग्नीत जाण्याचा आदेश दिला, कारण तिला अग्नीत प्रवेश करण्याचे वरदान मिळाले होते आणि तरीही ती जळली नाही. मात्र, ती एकटीच आगीत शिरली तरच ते वरदान कामी आले.

होलिकाने आपला जीव गमावला तर प्रल्हादला भगवान नारायणाने त्याच्या अत्यंत भक्तीमुळे वाचवले. अशा प्रकारे, होळी वाईटाचा अंत आणि वास्तविक भक्तीचा विजय दर्शवते.

भगवान कृष्ण हा होळीशी संबंधित आहे कारण त्यांनी हा सण राधा आणि त्यांच्या गोपींसोबत साजरा केला.

होळीचे पाक संस्कार भारतात वेगवेगळ्या ठिकाणी असतात.

राजस्थानातील आगीत भाजलेल्या पापडांपासून ते सिंधी रोटपर्यंत, होळीमध्ये देशाच्या विविध भागातून स्वादिष्ट आणि अद्वितीय पदार्थ येतात.

मात्र, स्वादिष्ट पुरणपोळीचा  आस्वाद घेतल्याशिवाय मराठी होळी अपूर्ण आहे. इतर सर्व पाककृतींप्रमाणेच महाराष्ट्रात पुरणपोळी बनवण्यालाही एक कारण आहे. कापणीचा सण म्हणून हे पदार्थ होळीच्या कृषी मुळांचे प्रतीक आहेत.

होळी सहसा मार्चमध्ये येते जेव्हा रब्बी पिके घेतली जातात.

पुरणपोळी  बनवण्यासाठी वापरण्यात येणारे सर्व घटक- गहू आणि ऊस होळीच्या वेळी काढला जातो.

पुरणपोळी आणि सप्रे हे समीकरण खूप जुनं !

पारंपारिक आणि स्वादिष्ट अशी खरपूस पुरणपोळी  आणि सोबत तुपाची धार .वाह !

ऑर्डर करण्यासाठी पुढील लिंक वर क्लिक करा - saprefoods.com